Moet je in een IT-omgeving ‘lean’ zijn om ‘agile’ te kunnen zijn?

Moet je in een IT-omgeving ‘lean’ zijn om ‘agile’ te kunnen zijn?

In de afgelopen periode heb ik mijzelf deze vraag regelmatig gesteld. De aanleiding is dat bijna overal waar je komt, je de term Agile hoort. Het lijk wel of Agile (en dan met name het gebruik van Scrum) al onze problemen oplost. Dit staat ongeveer gelijk aan: ‘Neem een aspirientje en ergens neemt de pijn wel af!’ Ergens? Had ik wel pijn? Waar zit die pijn dan? Is een aspirientje dan wel het juiste tabletje?

Laat duidelijk zijn, ik ben absoluut niet tegen Agile (integendeel) en zeker niet tegen het gebruik van Scrum. Ik heb er wel moeite mee dat deze hulpmiddelen worden ingezet zonder dat er duidelijke kaders zijn (lees: strategie). Algemeen gezegd zijn hulpmiddelen op zichzelf namelijk niet effectief. Alleen met de juiste mentaliteit (mindset) van alle betrokkenen hebben hulpmiddelen pas echt effect. Maar om de mindset van de medewerkers, hun managers en het management (in deze context de bestuurders of de leidinggevenden) in z’n algemeenheid op gelijk niveau te brengen, vergt veel investering.

De agile-aanpak

Agile (lenig, wendbaar of flexibel) is eigenlijk meer een ‘paraplu’-term. Ondanks dat de Agile-aanpak binnen de IT min of meer is ontstaan als tegenreactie op de watervalaanpak, wil dit nog niet zeggen dat alle projecten, of werkzaamheden in z’n algemeenheid, per definitie in aanmerking komen om Agile aangepakt te worden.

De Agile-aanpak werkt het beste voor de meer ingewikkelde en complexe(re) projecten. Hierbij is de voorspelbaarheid laag en waar een voorspellende aanpak niet of minder goed werkt, geniet een adaptieve benadering de voorkeur. Dit is waar Agile dus goed kan werken.

Overigens is voor projecten waarbij zowel de requirements verre van akkoord en de technologieën verre van zeker zijn, de kans op mislukking zeer hoog, ongeacht de aanpak.

Binnen de Agile-aanpak (in tegenstelling tot de watervalaanpak) worden de experts uit de verschillende fasen bij elkaar in één permanent team geplaatst, het liefst voor langere tijd. Het voor langere tijd vrijmaken van medewerkers blijkt voor menig organisatie nog steeds een bottleneck. Bij de traditionele aanpak was dat overigens ook al het geval!

Een ander niet onbelangrijk aspect is dat de Agile-aanpak niet eenzelfde permanente, systematische aanpak heeft voor continue verbetering.

De kern van de Agile-aanpak is gericht op het verhogen van de snelheid van levering.

De Lean IT-aanpak

Lean (slank of mager) is de verzamelterm voor concepten gericht op het optimaliseren van (bedrijfs)processen; het realiseren van maximale waarde voor de klant met zo min mogelijk verspillingen. Lean IT is een verlenging van de principes van Lean, toegepast op een IT-omgeving.

Lean IT gaat over de continue verbeteringen van de te leveren IT-services door de supplyorganisatie aan de demandorganisatie. Lean IT kan dan ook het beste worden beschouwd als een ‘mindset’.  en is, in tegenstelling tot wat vaak wordt gedacht, geen organisatiemodel of raamwerk (framework).

Lean IT is in het bijzonder bedoeld voor organisaties die zich bezighouden met het managen van bedrijfsinformatie (information management) en het managen van ondersteunende technologie (information technology).

De kern van de Lean IT-aanpak is erop gericht om de klantwaarde te maximaliseren door het minimaliseren van verspilling.

Lean IT gaat verder dan Agile

Lean om agile te zijn?Zowel Agile en Lean IT zijn gericht op het verbeteren van de efficiëntie van een proces en een betere afstemming met de klant. Maar de aanpak, de toepassingswijze, de hulpmiddelen en technieken zijn soms verschillend:

  • Agile wordt gebruikt voor het verhogen van de snelheid van levering (van informatiesystemen).
  • Lean IT wordt gebruikt voor het minimaliseren van verspilling.

De Lean- en Agile-benadering hebben ook een aantal overeenkomsten:

  • Agile is van nature Lean, gebaseerd op kleine verwerkingen (batches) waarbij de werkzaamheden worden ingedeeld in kleine behapbare delen (sprints).
  • Agile ondersteunt de basisprincipes van Lean Thinking.
  • Agile kan worden omgezet in een systeem van doorstroming (continuous flow).

Ondanks dat gaat Lean IT verder dan Agile. Lean IT vraagt een integrale ketenbenadering (met als doel ketenintegratie) en in lijn daarmee een alomvattende aanpak over alle lagen van de organisatie heen (systeemdenken).

Conclusie

Iedere gedefinieerde verbetering binnen de totale Lean IT-transformatie wordt als Lean IT-verbetertraject op een projectmatige wijze uitgevoerd. Dit kan met een Agile-aanpak. Dit levert een concrete bijdrage aan de gedefinieerde IT-strategie en draagt bij aan de continue integrale kwaliteitsverbetering. Tevens wordt aandacht besteed aan de reguliere verbeteracties binnen een operationele lijnorganisatie.

De Lean IT-aanpak wordt daarbij als dé alomvattende manier van werken en denken gehanteerd.

Ik ben dan ook van mening dat je een ‘flexibele mindset’ nodig hebt om ‘lenig’ te kunnen zijn. Het is zeker niet noodzakelijk om ‘slank’ te zijn, maar het helpt wel! De kunst is, als je ervaart dat je (nog) niet ‘slank’ bent, om bij de basis te beginnen. Jij wilt toch ook liever stevige spieren, zodat je er slank en sportief uitziet?

Gepubliceerd door

Jan Heunks

Jan Heunks is oprichter en eigenaar van Management Consulting Solutions. Jan is als consultant en trainer binnen verschillende organisaties (in)direct betrokken om performance vraagstukken vanuit verschillende invalshoeken te bekijken. Door op adequate wijze veranderingen of verbeteringen aan te brengen in een demand-supply en/of in een regieorganisatie zorgt hij voor meer grip op projecten en processen.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.