‘Leren is een proces dat voortdurend aan de orde is bij de kenniswerker; het enige ‘product’ dat de kenniswerker aan de organisatie levert is kennis.’
De definitie van kennis geeft de aspecten aan die onderdeel uitmaken van het persoonlijke vermogen om een bepaalde taak uit te voeren, te weten: Informatie, Ervaringen, Vaardigheden en Attitude. Het laatste aspect, de attitude oftewel de “mindset”, bepaalt voor een groot gedeelte of een kenniswerker succesvol is. Naar een analogie van Covey’s “seven habits” kunnen de zeven attitudes van de succesvolle kenniswerker als volgt worden weergegeven.
1. Een leven lang leren
2. Leren in dialoog
3. Een uniek T-profiel ontwikkelen
4. Kennis delen
5. Werken als onderzoeker
6. Durven te kiezen
7. Focus op passie
Er zijn een drietal kenniswerkers te onderscheiden.
- Professional: Werkzaamheden hebben met name betrekking op het vakinhoudelijke waarbinnen qua vakkennis en vaardigheid nog ontwikkeling plaatsvindt. Er zijn op hoofdlijnen een aantal kernmerken voor een professional: ontwikkeld/te ontwikkelen specialisme, mate van zelfstandigheid, creatief in nieuwe situaties, sterk verbonden met het vak. Professionals zijn veelal generalisten, oftewel weten weinig van veel.
- Specialist: Werkzaamheden liggen in lijn met hetgeen is gedefinieerd bij de professional. Een specialist weet echter veel van weinig, oftewel heeft zich gespecialiseerd. Er zijn een aantal kenmerken voor een specialist: is goed in het vak; en weet het! Heeft vaak één oplossing voor een probleem op het eigen terrein; de beste oplossing! Bij anderen te rade gaan gaat moeizaam; wil het zelf vinden!
- Expert: Werkzaamheden liggen in lijn met hetgeen gedefinieerd is bij zowel de professional alsook de specialist. Heeft veel kennis én ervaring op een bepaald terrein en kan als deskundige worden geraadpleegd door een ander. Het belangrijkste kenmerk van een expert: heeft een langdurige of intense ervaring door ofwel uitoefening van het vak dan wel een studie in een vakgebied icm de nodige werkervaring in verschillende praktijksituaties.
Korte toelichting:
- Een professional kan in principe een expert zijn, zonder specialist te zijn.
- Een specialist kan een expert zijn en is dit bij voorkeur ook.
- Expertise (deskundigheid, specialisatie) is dus in feite een verbijzondering van ofwel de professional dan wel de specialist. Dit kan zowel op technisch vlak (Microsoft, VMware, Citrix et cetera) of op methodisch vlak (ITIL®, PRINCE2®, ASL®, BiSL® et cetera).
Succesfactoren voor samenwerking tussen kenniswerkers:
- Waardering hebben voor andere vakdisciplines
- Het belang van de klant voorop stellen (geen enkel praktijkprobleem trekt zich iets aan van de organisatorische indeling)
- Geen last hebben van ‘pigeon holing’; durven doorverwijzen en weten wie waar goed in is
- Willen blijven leren, ook met anderen
- Geen ‘kennis = macht’ en ‘die = van mij’ -attitude; (kennis delen = kennis vermenigvuldigen = kracht)
- Een inspirerende collectieve ambitie
